| | Avrupa Toplulugu ile Turkiye'nin iliskileri, 1959 yilinda, Ankara Anlasmasi'nin imzalanmasiyla basladi. Bu anlasma cercevesinde, iliskiler uc adimda sonuclandirilacakti. Bunlar anlasma metninde; Hazirlik donemi, Gecis donemi Son donem, olarak tanimlandi? Gumruk Birligi'ne giris, 'gecis donemi'nin surdurulebilmesi ve 'son doneme' atlayis' icin gerekli olarak tanitildi. Sayet, Gumruk Birligi'ne girilmezse, Turkiye'nin topluluga tam uye olma imkanini yitirme ihtimalinden soz edildi. Bir anlamda dogrudur. Anlasmalar ile Turkiye'ye saglanan imkanlar 70 ve 80'li yillarda kullanilamadi ya da kullanilmadi. 80'li yillarin ortasinda SSCB'de dagilma ve Dogu Avrupa'da yeniden yapilanma sureci basladi. Bu gelismeler, Turkiye'nin topluluga tam uye olmak icin harekete gecmemesi ile birlesince, Turkiye 90'li yillarda ya sureci baslatmak zorundaydi veya tam uyelik surecinin cok fazla uzama ihtimaliyle karsi karsiya kalacakti. Ozellikle komsumuz Yunanistan'in, Turkiye ile ayni yilda baslayan uyelik surecini tamamlamis, Turkiye'nin ise kilini kipirdatmamis olmasi, politik acidan da acele edilmesi sonucunu dogurdu. Sonuclardan biri Gumruk Birligi oldu. | | Turkiye'nin, topluluga muracaat ettigi yillar, savas sonrasi kosullarin hukum surdugu, dunya uzerinde bloklasmalarin yasandigi ve soguk savas mucadelesinin oldugu bir donemdi. Yine Yunanistan'in, topluluga girmek istemesinin de etkisiyle, Turkiye Avrupa Toplulugu'na uye olmak icin yola cikti. Temel amac dunyada yalniz kalmamak ve politikaydi. Daha sonraki yillarda global seyir biraz degisti. Genel olarak, dunya uzerindeki hakim ekonomiler bir tikanmayla karsi karsiya. Bu tikanmalar, nufus, iscilik fiyati ve niteligi, issizlik, teknoloji, uretim, tuketim, pazarlama, surekli buyume arzusu gibi cok sayida degisken ve dengelenemeyen unsurlardan kaynaklaniyor. Dunyanin, gelismis, gelismemis ve gelismekte olan ekonomilerinde, kabaca 1970-2000 yillari arasindaki gelismeler, onumuzdeki onyillarda, dunya ekonomisinde yeni dalgalanmalarin yasanacagini gosteriyor. Dogrusu, boyle bir doneme, malesef yeterince guclenememis, kaynaklarini kullanamayan, teknoloji uretemeyen gibi bir suru olumsuzluga sahip ekonomiyle, tek basimiza girmek bizi cok zorlayacaktir. Sadece ozel sektor soz konusu olsa kisisel olarak bu kadar cekinmezdim. Ancak, ulusal gecmisimiz itibariyle yaklasik 450 yildir gelen bir kordugume sahibiz. | | Zorunlu olarak, mecburen planli, dengeli, uyumlu bir devlet yapisi olacak. Turkiye, bunu cumhuriyetin ilk birkac yili disinda basaramadi. AB dahilinde 'yaptirilacak'. AB'nin cesitli nakit destek avantajlarindan da yararlanilacak. Bunun en iyi uc ornegi Yunanistan, Ispanya ve Portekiz'dir. Ulkemiz, gercekte bu ulkelerden daha iyi ve yayg?n sanayi ulkesi olma ozelliginde. Ancak, devlet yapisinin, ahlaki degerleri de sarsan bozuklugu Turkiye'nin sorunlarini tek basina cozememe sonucunu dogurdu. Icine girdigimiz donemde, butun yuku Turk halkinin ustlenmesi halinde tek basimiza sorunlarimizi cozumleyebiliriz. Sozunu ettigim 'ustlenme' tahmin ettiginiz gibi su ana kadar yuklenilen sorunlarin biraz daha otesinde. Bu, ulusal hazinenin iflas etmesine izin vermek anlamina geliyor. Ozetle malesef, ulusal anlamda tum para ve paraya cevrilebilir varliklarin bir sure icin sifir olmasi demek. Sonuna kadar dayanir ve cok mucadele edersek icinden cikilmaz degil. Sorun su ki; devlet yapisi toparlanmadan once bu duruma inilmesi, o dönemde de devletin kaynak dagitmaya devam etme ihtimalini beraberinde getirecektir. O zaman, her hangi bir ucuncu dunya devletinin yerine, Turkiye'yi ve Turk halkini koymaniz gerekir. Diger taraftan, sorunlarin ustesinden tek basimiza gelmemiz, basarmamiz halinde bile dunya ekonomisinde tek basimiza yer alabilmemiz kendimizi kabul ettirmemize bagli. Tum sanayi kollari itibariyle dusundugumuzde bu da biraz zor. | | Dunya Ticaret Orgutu uyesi olan ulkeler, GATT anlasmasi cercevesinde 2004'un sonundan 2005'in basindan itibaren sinirlari kaldirilmis ticarete baslayacak. Bu anlasmayi ABD imzaladi. Biz de tabii... Simdi söyle bir durum soz konusu, Turkiye-ABD ile serbest ticaret anlasmasi imzalarsa, bu 2005 yilindaki uygulamada aleyhine bazi durumlar soz konusu olacak. Bazi mallarda gumruk uygulamasina girecek vs... O durumda yeni ve cok sayida ikili anlasma yapmak gerekecek. | |  | |
|